Trang chủ
Giới thiệu 
Lai tạo - Chiết ghép 
Kiến thức phân bón 
Bản tin nông nghiệp 
Tài liệu 
Hỏi đáp cùng chuyên gia
Nhận thấy bà
con vẫn còn lúng túng trong việc sử dụng các chất điều hòa
sinh trưởng, Bác sĩ cây trồng hy vọng qua bài này sẽ cung cấp những kiến thức
cơ bản về các chất điều hòa sinh
trưởng và những hiểu
biết trong việc sử dụng chất điều hòa sinh trưởng
có hiệu quả.
Mong bà con bổ sung và nâng cao nhận thức để việc chăm sóc bón phân cho
cây trồng đạt hiệu quả cao nhất.
Chất điều hòa sinh trưởng
thực vật (còn gọi là các hocmon sinh trưởng) là những chất được sinh ra trong
cây để điều khiển các quá trình sinh trưởng phát triển của cây. Trong suốt đời
sống, cây phải trải qua nhiều giai đoạn phát triển như nảy mầm, lớn lên, ra
hoa, kết quả. Các chất điều hòa sinh trưởng giúp cây tiến hành các giai đoạn
này một cách cân đối hài hòa theo đặc tính và quy luật phát triển của cây với
liều lượng rất thấp. Mỗi giai đoạn được điều khiển bởi một nhóm chất nhất định.
Ở thời kỳ sinh trưởng lớn lên có nhóm chất kích thích sinh trưởng. Tới mức độ
nhất định cây tạm ngừng sinh trưởng để chuyển sang thời kỳ phát triển ra hoa,
kết quả thì có nhóm chất ức chế sinh trưởng được hình thành.
Các Chất điều
hòa sinh trưởng tự nhiên được chia thành 2 nhóm chính:
-
Nhóm chất kích thích sinh trưởng có các chất Auxin (Acid
Indolacetic (IAA), (-Naptilacetic -NAA), (-Naptilacetic -NAA) và AcidIndolbutilic (IBA), Gibberellin (GA) và
Cytokinin.
-
Nhóm chất ức chế sinh trưởng có acid Absicic, Ethylen và các hợp chất Phenol.
1. Nhóm chất kích thích sinh trưởng
1.1. Nhóm
Auxin có tác dụng: Kích thích phân chia và kéo dài tế bào;
Cần thiết cho sự hình thành rễ, kích thích ra rễ; Kích thích sự lớn lên của bầu
quả.
Trong giâm cành và chiết cành của các loại cây như cây ăn quả, cây công
nghiệp, cây cảnh, cây thuốc thường sử dụng các chất kích thích sinh trưởng Auxin. Ðể xử lý ra rễ người ta thường dùng các chất như: Axit β- indol axetic
(IAA); Axit β-indol butiric (AIB); ∝-NAA; 2,4-D; 2,4,5-T... Nồng độ sử dụng tùy thuộc vào phương pháp ứng dụng, đối tượng sử dụng và mùa vụ.
Hiện nay có 2 phương pháp chính xử lý cho cành giâm và cành chiết.
- Phương pháp xử lý ở nồng độ đặc hay phương pháp xử lý nhanh. Phương pháp
xử lý nồng độ đặc có hiệu quả cao hơn cả đối với hầu hết các đối tượng cành
giâm và nồng độ hiệu quả cho nhiều loại đối tượng là 4.000 - 6.000 ppm. Với
cành chiết thì sau khi khoanh vỏ, tẩm bông bằng dung dịch chất kích thích đặc
rồi bôi lên trên chỗ khoanh vỏ, nơi sẽ xuất hiện rễ bất định. Sau đó bó bầu
bằng đất ẩm. Phương pháp này có ưu điểm là hiệu quả cao vì gây nên “cái xốc
sinh lý” cần cho giai đoạn đầu của sự xuất hiện rễ.
- Xử lý ở nồng độ loãng - xử lý chậm. Nồng độ chất kích thích sử dụng từ 50
- 100 ppm tùy thuộc vào loài và mức độ khó ra rễ của cành giâm. Ðối với cành
giâm thì ngâm phần gốc của cành vào dung dịch từ 12 - 24 giờ, sau đó cắm vào
giá thể. Ðối với cành chiết thì trộn dung dịch vào đất bó bầu để bó bầu cho
cành chiết. Để biết được nồng độ cụ thể cho từng loại cây vui lòng liên hệ
0988.666.215 để được tư vấn miễn phí, ví dụ có thể dùng NAA để chiết nhãn với
nồng độ 20ppm và chiết cam, quýt với nồng độ 10 -15ppm cho kết quả tốt. Việc
xác định nồng độ và thời gian xử lý thích hợp từng loại chất điều hòa sinh
trưởng trên từng loại cây trồng trong việc giâm, chiết cành cần được nghiên cứu
một cách kỹ lưỡng mới cho kết quả tốt.
1.2. Nhóm
Gibberellin (GA) có hàng chục chất khác nhau, nhưng thông dụng nhất là
từ GA1 đến GA5, trong đó GA3 có tác dụng mạnh nhất. Gibberellin có tác dụng
kích thích sự phát triển của tế bào theo chiều dọc; Kích thích sự sinh trưởng
và phát triển của cây theo chiều cao, làm thân vươn dài, giúp hình thành các
chồi nách nhiều hơn; Làm mất hạt của quả, phá giai đoạn ngủ nghỉ của hạt để
kích thích hạt nảy mầm; Tăng số lượng lá, thay đổi hình dạng và tăng diện tích
của lá; Kìm hãm sự phát triển của bộ rễ; Kích thích ra hoa, kéo dài cuống hoa,
giúp hoa to hơn. Tuy nhiên Gibberellin chỉ phát huy tốt tác dụng khi cây trồng
có đầy đủ dinh dưỡng N, P, K. Cytokinin được cây tổng hợp từ một bộ phận của rễ
và từ rễ vận chuyển lên các bộ phận khác của cây. Người ta đã chiết xuất được
Cytokinin từ hạt ngô (bắp) non.
1.3. Nhóm
Cytokinin có tác dụng kích thích sự phân chia tế bào (đặc biệt
trong trường hợp kết hợp với Auxin); Kích thích chồi phát triển; Hạn chế quá
trình phân huỷ diệp lục tố; tăng độ nhớt của tế bào từ đó tăng tính chống chịu
của cây với nhiệt độ cao, hạn hán, phèn mặn, độc tố, nấm và vi sinh gây bệnh;
Ngăn cản sự hoá già của mô (làm cho hoa, rau, trái cây tươi lâu hơn).
2. Nhóm chất kích thích sinh trưởng
2.1. Nhóm
Absisic Acid có tác dụng ức chế sự phát triển của cây (có thể dùng
để phun nhằm hạn chế sự ra hoa của mía, làm mía rụng lá hàng loạt để thu hoạch
thuận lợi); Ức chế quá trình nảy mầm của hạt (dùng bảo quản hạt giống lâu dài),
ức chế quá trình phát triển của chồi và hoa (giúp ra hoa muộn, ra trái vụ);
Tăng khả năng chống chịu với các điều kiện bất thuận của cây (kích thích đóng
khí khổng, làm hạn chế thoát hơi nước khi cây gặp hạn).
2.2. Nhóm
Etylen có tác dụng kìm hãm sự phát triển của lá, kìm hãm sự
phân chia tế bào; Kích thích quá trình già của lá và rụng lá trên cây; Kích
thích cây ra hoa sớm (dứa, khóm); Kích thích quá trình chín của quả và phát
triển của hạt và củ; Kích thích quá trình vận chuyển nhựa của cây (cao su).
Khoa học
phát triển, các nhà khoa học đã điều chế ra các chất ĐHST nhân tạo mang nhiều
lợi ích cho trồng trọt như kích thích nảy mầm của hạt giống, kích thích ra rễ
(giâm cành, chiết cành), kích thích sinh trưởng, kích thích ra hoa đậu quả, đến
tạo quả không hạt, kích thích quá trình chín hay kéo dài thời gian chín của
quả... dùng Etylen để kích thích ra hoa ở dứa hay kích thích chảy mủ cao su.
Ethrel hay Ethephon dùng trong việc kích thích ra hoa sớm, ra trái vụ ở xoài và
cây ăn trái.
Các chất điều hòa sinh trưởng mang lại nhiều bổ ích. Tuy nhiên việc sử dụng
chúng như con dao 2 lưỡi, để đạt được kết quả tốt nhất Bác sĩ cây trồng khuyến
cáo sử dụng các chất điều hòa sinh trưởng cần đảm bảo 4 yêu cầu: Đúng loại,
đúng cách, đúng nồng độ và đúng thời kỳ của cây. Nguyên lý trên được áp dụng
cho tất cả các cây trồng, các loại đất cũng như các điều kiện khác nhau. Còn
nếu chúng ta không áp dụng 4 đúng trên sẽ không có tác dụng hoặc tác dụng
ngược. Vì vậy, khi áp dụng cần thực hiện đúng theo hướng dẫn.
>
KỸ THUẬT TRỒNG TRỌT 
Hoa cây cảnh 
Cây ăn quả 
Cây công nghiệp 
Cây lương thực 
Cây rau màu 
Bệnh hoa cây cảnh 
Bệnh cây ăn quả 
Bệnh cây công nghiệp 
Bệnh cây rau màu 
Bệnh cây lâm nghiệp 
Kích thích ra rễ 
Kích thích bật chồi
Kích thích ra hoa 
Phân bón lá
Keo liền da cây
Hạt giống cây trồng
Gia cầm, gia súc 
Thủy sản nước ngọt 
Thủy sản nước mặn 
Chim cảnh 
Cá cảnh ![](https://3.bp.blogspot.com/-WbBRcCD7RC8/WQyZhyDg6UI/AAAAAAAAB0k/jbBgkiSPZvImxt7I_-gIA9a29fsTvS73gCLcB/s1600/Dog.png")
Chó cảnh